Liefdeshart - Suikerhart
Herkomst van de liefdeshart - suikerhart / speculaashart
Rond de middeleeuwen gaf men tijdens sinterklaasmarkten elkaar harten of poppen van speculaas of van taai taai. Deze harten heten vrijer of vrijster. Wie verliefd was gaf de ander een vers gebakken hart - koek met een afbeelding van een vrijer of vrijster. Nam je de vrijerskoek van je bewonderaar aan? Dan was de interesse wederzijds.
Bij de elite lag dit een stuk ingewikkelder, hier was het gebruik dat alleen de jongen de vrijer bij het meisje thuis lieten bezorgen. Dit gebeurde meestal anoniem, het meisje moest hierdoor het geschenk aan juiste gever toeschrijven. Ook was er de mogelijkheid het geschenk te weigeren, de acceptatie was vaak afhankelijk van de toestemming van de vader.
In de negentiende eeuw werden er koekvergulden feesten gegeven, dit was een feest bij de bakker waar koeken werden verguld met bladgoud, hier werd ook gegeten, gedronken en gedanst. Wanneer er jongens en meisjes uit de elite naar deze feesten gingen werd er door de ouders een opzichter meegestuurd die controle uitvoerde op de partnerkeuze.
Later in de negentiende eeuw werd het gebruikelijk om Sinterklaas in huiselijke kring te vieren. Mensen gaven elkaar harten om aan elkaar de liefde te tonen.
Bron tekst: www.eenwagenvolverhalen.nl
Centsprenten - Volksprenten - Prenten
Bron: www.rijksmuseum.nl / Bron afb.6: www.collectiegelderland.nl
Afb. 1: Ca. 1800 - 1833, Leven van St. Nicolaas / Vie de Saint Nicolas / Afb. 2: Ca. 1840, De intocht van Sint Nicolaas / Afb. 3: Ca. 1850 / 1870 - Titel: Verheugt u vrij, gij, lieve kleinen, / Op 't feest, dat gij zoo goed toch kent. / Sint Nicolaas komt u verschijnen, / Maar neen, de vreugd in deze prent. / Afb. 4: Ca. 1833 / 1856, Sint Nicolaas te paard gezeten, Laet alle goede kinderen weten / Afb. 5: Ca. 1803 / 1830, De Sint Niklaasvreugd, daar de kindren / Zo zeer naar haaken, om het zoet / Afb. 6: Ca. 1818, Titel ?
Centsprent - Volksprent - Prent
Bron afb. 1 en 2: www.collectiegelderland.nl
Afb. 1 en 2: Ca. 1759 - 1765, Taferelen uit het volksleven / Afb. 3 en 4: Ca. 1840 - 1870, Geschenk voor de Leergrage Jeugd
Ca. 1665 / 1668 - Het Sint Nicolaasfeest, Jan Steen
Bron: www.rijksmuseum.nl
1761 - Sint Nicolaasfeest, Jacob Houbraken, naar Cornelis Troost
Bron: www.rijksmuseum.nl
1777 - Almanak 'Kooker en tas almanach'
1779 - Amsterdamse Sinterklaaskraam / Sinterklaaskermis
Bron tekst - Afb.1: 1926, Groot Rotterdam
De Sinterklaaskermis
Naar een prent uit 'het zedelijk leven onzer vaderen in de 18e eeuw' van dr. L. Knappert.
Bron tekst - Afb. 2: Lelie- en rozeknoppen; weekblad voor meisjes jrg 8, 1888-1889, no 2, 05-12-1888 www.delpher.nl - www.sintenpietengilde.nl
Afbeelding van een oude Amsterdamsche Sinterklaaskraam, gevolgd naar een houtsnede van 1779, toen de markt nog in bloei was.
1820
Bron: www.westfriesmuseum.com
Omschrijving: 4 figuren bekijken bij het licht van een kaars een uitstalling van speculaaspoppen en ander snoepgoed op een St. Nicolaastafel.
1841 - Jan Hendrik van Grootvelt
Sfeerfoto - Het noordbrabands Museum
'De uitstalling van suikerwerken voor het Sint Nicolaasfeest'
1850 - Boekje 'St. Nicolaas en zijn knecht' / Herdrukken
Bron Afb. 1: (Eerste druk -1850) www.hetoudekinderboek.nl / Afb. 2 t/m 6: Herdrukken, klik hier
Illustraties
Afb. 1: Ca. 18?, Boek ? - Gespot: Expositie 'wie komt er alle jaren' (2019) / Afb. 2: Ca. 1890/1900 - Boek 'Sint Nicolaas' - Verzamelaar B / Afb. 3: 1928 - Boek 'Sinterklaas kapoentje' / Afb. 4: Jr. 60 - Postkaart / Afb. 5: 1936 - Boek 'St. Nicolaas' / Afb. 6: speculaaszak
Hartvormen - Borstplaat / Chocolade / Speculaas
Foto 1: Verzamelaar A / Foto 2: Gespot 'Bakkerij - In de Gecroonde Duyvekater' Zaanse Schans / Bron Foto 3 en 5: www.marktplaats.nl / Foto 7: Met dank aan Stella
Foto's
Foto 1 en 2: 1926, Blad 'Groot Rotterdam' / Foto 3: 1963, Blad 'Prinses' / Foto 4: Jr. 60, Met dank aan Hr. zwart / Foto 5: 1956, Margriet / Foto 6: Met dank aan, Steven
Prenten - Anton Pieck
De Gruyter - Jamin: Reclame / Brochure
Bron afb. 1: Ca. 1930? - www.marktplaats.nl / Afb. 2 en 3: 1934, De Gruyter's 'Reclame - Brochure' / Afb. 4: 1935, De Gruyter's 'Reclame / Brochure' / Afb. 5: 1938, De Gruyter's 'Reclame - Brochure' / Afb. 6: 1948, Zangboekje / Afb. 7: 1958, Blad voor de huisvrouw / Afb. 8: 1961 / Afb. 9 en 10: Screenfoto - YouTube filmpje (De Gruyter Museum) / Afb. 11 en 12: Jr. 60, Jamin adv.
Strooigoed - Suikerhartjes
Sinterklaaspapier - liefdesharten / Suikerharten
Foto 7: Verzamelaar L