‘Sinterklaas Kapoentje’, dat stamt uit de 19e eeuw . Maar wat is een kapoentje eigenlijk en hoe is het woord in dit lied terechtgekomen?

Het woord ‘kapoentje’ heeft verschillende betekenissen en er zijn dan ook meerdere verklaringen voor hoe het woord ‘kapoentje’ in het beroemde Sinterklaaslied terecht is gekomen.

Gecastreerde haan

De eerste theorie heeft te maken met de meest bekende betekenis van het woord ‘kapoen’, namelijk ‘gecastreerde haan’.Dit is niet iets dat je op het eerste gezicht zou associëren met Sinterklaas. Er wordt echter gesuggereerd dat de naam duidt op de celibataire levensstijl van bisschop Sint Nicolaas. De geheelonthouding van Sinterklaas zou dan geassocieerd worden met castratie. In de loop van de geschiedenis zijn mensen die geen kinderen konden krijgen wel vaker aangeduid als ‘kapoentje’ en dit zou ook voor Sinterklaas op kunnen gaan.

Deugniet of kwajongen

Een andere theorie gaat uit van een hele andere betekenis van het woord ‘kapoentje’. Het woord werd namelijk ook eeuwen gebruikt als een synoniem van ‘schurk’ of ‘bandiet’. In de 19e eeuw is de betekenis van het woord ‘kapoentje’ echter wat minder negatief geworden. Zo is de betekenis van ‘kapoentje’ vooral in het Vlaams van ‘deugniet’ of ‘kwajongen’ naar een meer liefkozende naam voor kinderen verschoven. Deze betekenis van het woord ‘kapoentje’ zou ook in het lied verwerkt kunnen zijn. Sinterklaas is immers een feest dat bedoeld is voor kinderen.

Klaas Kapoen

Nog weer een andere theorie heeft te maken met een belangrijke figuur uit volksprenten -centsprenten in de 19de eeuw, Klaas Kapoen. Deze Klaas Kapoen was een echte misdadiger. Hij was een dief en een moordenaar en eindigde uiteindelijk op het schavot. De verhalen over Klaas Kapoen waren in die tijd populair en Klaas Kapoen was een ware beroemdheid. Hierdoor vermoeden sommige mensen dat aan de andere beroemde Klaas ook de naam ‘Kapoentje’ is meegegeven.

ca. 1833 / 1880 - Centsprent 'Klaas Kapoen'

Bron afbeelding: www.geheugenvannederland.nl 

Omschrijving: