Sint Nicolaas of het gestrafte bygeloof

Een klucht (1785) die op Sinterklaasavond speelt: Sint Nicolaas of het gestrafte bygeloof ( Auteur Cornelis Lorié). Mevrouw Bigôt wil haar dochter Isabel uithuwelijken. Een geschikte kandidaat is de rijke Grijpaart, maar Isabel wil Eelhart. Die Grijpaart is natuurlijk een vrek en een vunzigaard. Hij probeert Isabel op deze avond te verleiden met een presentje:

‘En als we dan getrouwd benne, dan zullen wé, vatje,
Als we t’zamen na bed gaan, speulen kiekeboe,
Dan onder dan boven de dekens, maar hoe?
[...]
Ja, aanstaande Moeder, ’k heb in de bos geblaazen.
O je! het is zoo mooi, ’t zal u gewis verbaazen.
Ik dagt ’t is ook maar eens Sint Nicolaas in ’t jaar.’

Daarop haalt hij voorzichtig ‘een pop van slegt deeg uit zijn zak’. Isabel gruwt natuurlijk.

Zij krijgt hulp van haar verstandige dienstmeid Kaatje. Die beraamt een plan. Wanneer mevrouw Bigôt hardop haar plannen bespreekt, laat zij Eelhart in een naastgelegen vertrek, met de stem van St. Nicolaas, pro-Eelhart adviseren. De bijgelovige Bigôt stemt toe. Vermomd als Sinterklaas komt Eelhart ook nog es uit de schoorsteen neerdalen…

Wanneer Bigôt tenslotte begrijpt dat zij voor het lapje gehouden is, houdt iedereen haar aan haar woord. Eelhart:

‘Mevrouw, verban uw haat, het baart maar ongeneugt.
Laat ons Sint Nicolaas van dezen avond vieren.’

Allemaal een beetje onbenullig. Maar omdat het stuk waarschijnlijk werkelijk op St. Nicolaas-avond opgevoerd werd, misschien op die avond toch best verteerbaar. (T1)

klik hier voor de digitale versie van de klucht.

Druk uit 1786

Dagblad van het depatement 'Vriesland' 1812

Advertentie uit het dagblad (privé)